Σελίδες

   the 1st multinational Chania's web design & development center   simply& dedicated web Hosting    istoschSHOP, Τα πάντα από βιβλία & νέα τεχνολογία...

Μισθώστε Διαφημιστική Προβολή στο istoschPORTAL

διαδικτυακά μαθήματα Αγγλικών

istoschBOOKSTORE «Το Κορίτσι που καθρεφτιζόταν στο νερό»: της Αιμιλίας Πλατή (Νέα Κυκλοφορία)
Βουρλάκης Νίκος, Πύργος Ψιλονέρου Χανιά. Τα πάντα για την Οικοδομή σας.

Δευτέρα 14 Ιουλίου 2025

Σκέψεις για την Εξέλιξη της Ελληνικής Οικονομίας: Από την Αντιπαροχή στις Υπηρεσίες



Σκέψεις για την Εξέλιξη της Ελληνικής Οικονομίας: Από την Αντιπαροχή στις Υπηρεσίες

Τις τελευταίες ημέρες, παρατηρώ με ενδιαφέρον τη συζήτηση γύρω από την ανάδειξη του μέσου μισθού, ιδιαίτερα εκείνων που ξεπερνούν τα 1.100-1.200€ μηνιαίως, συχνά επισκιάζοντας τον βασικό μισθό. Φαίνεται πως αυτή η τάση προβάλλεται από ένα σύνολο κυβερνητικών στελεχών και συμβούλων, με ρίζες, κατά πολλούς, στην περίοδο διακυβέρνησης του Κώστα Σημίτη.
Για να δούμε όμως, πάντα με τους δικούς τους νόμους, είναι τα πράγματα έτσι;

Ο βασικός ονομαστικός μισθός στην Ελλάδα, όπως έχει καθοριστεί από την 1η Απριλίου 2025, ανέρχεται σε 880 ευρώ μικτά.
Για να βρούμε το καθαρό ποσό (το "ρευστό"), δηλαδή αυτό που πραγματικά εισπράττει ο εργαζόμενος στον τραπεζικό του λογαριασμό, πρέπει να αφαιρέσουμε τις κρατήσεις. Αυτές περιλαμβάνουν:

  1. Ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένου (για κύρια σύνταξη, υγεία κ.ά.).

  2. Φόρο μισθωτών υπηρεσιών (ο οποίος εξαρτάται από το συνολικό ετήσιο εισόδημα, την οικογενειακή κατάσταση, τυχόν επιδόματα, κ.λπ.).

Επειδή οι κρατήσεις φόρου εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, δεν υπάρχει ένα ενιαίο, σταθερό "καθαρό" ποσό για όλους. Ωστόσο, μπορούμε να δώσουμε μια ενδεικτική εκτίμηση, πάντα σε ονομαστικό μισθό.
Σύμφωνα με διάφορες πηγές και υπολογιστές καθαρών αποδοχών (όπως αυτούς που χρησιμοποιούν λογιστές), ο καθαρός βασικός μισθός για έναν άγαμο εργαζόμενο χωρίς προϋπηρεσία, με τις τρέχουσες κρατήσεις, υπολογίζεται περίπου στα 743 ευρώ.
Επισημαίνεται ότι αυτό το ποσό είναι ενδεικτικό και μπορεί να διαφέρει ελαφρώς ανάλογα με τον ασφαλιστικό φορέα, τυχόν πρόσθετα επιδόματα (π.χ. γάμου, τριετίες που "ξεπαγώνουν" από το 2024), και την ακριβή φορολογική κλίμακα του εργαζομένου.

Συνοψίζοντας:
Η εικονική πραγματικότητα που θέλουν να "επιβάλλουν" παντού τα στελέχη του μεγάρου Μαξίμου που προέρχονται από το Σημιτικό ΠΑΣΟΚ, έχοντας δώσει οδηγίες να λένε για μέσο όρο μισθών, μόνο την πραγματικότητα δεν απηχεί.

  • Μικτός Βασικός Μισθός (από 1/4/2025): 880 ευρώ

  • Ενδεικτικός Καθαρός Βασικός Μισθός (το "ρευστό"): Περίπου 743 ευρώ (για άγαμο, χωρίς επιδόματα/προϋπηρεσία)


Η Διαμόρφωση της Οικονομίας των Υπηρεσιών

Από την οπτική μας ως δημοσιολόγοι κονδυλοφόροι που δεν χρηματίζονται για να μετατρέψουν τα "φύκια σε μεταξωτές κορδέλες", η οικονομική πολιτική που υιοθετήθηκε την εποχή Σημίτη, και η οποία ενίσχυσε την ελληνική οικονομία ως οικονομία υπηρεσιών, μπορεί να εκτιμηθεί ότι επέφερε σημαντικές επιπτώσεις που την καθιστούν αδιέξοδη και φυσικά αδιόρθωτη πλέον, αν όχι διαλυτικό φαινόμενο. Είναι μια περίοδος που, σε ό,τι αφορά τις οικονομικές της συνέπειες, ορισμένοι σοβαροί αναλυτές την παρομοιάζουν ακόμη και με την πολιτική της επταετίας της χούντας όπου εκεί για πρώτη φορά η δημιουργική λογιστική των Σημιτικών επιτελείων ακούμπησε για τη απαρχή της καταστροφής της ως οικονομικό μοντέλο. Από εκεί και έπειτα, φαίνεται να καθιερώθηκε η αντίληψη μιας οικονομίας βασισμένης σε ένα ατελέσφορο πολυκλαδικό πλέγμα υπηρεσιών, το οποίο μένει να οριστικοποιηθεί ως τέτοιο με μια επερχόμενη χρεοκοπία και όχι μόνο οικονομική.
Από εκείνη την περίοδο και έπειτα μπήκε η λυδία λίθος της λεγόμενης αποθέωσης του διακλαδικού και πολυκλαδικού πλέγματος οικονομίας των υπηρεσιών.

Αυτή η εσωτερική εξέλιξη συνέπεσε με μια ευρύτερη, παγκόσμια αναδιάρθρωση του καπιταλισμού. Ο καπιταλισμός εκείνη την περίοδο αναζητούσε τρόπους να απελευθερώσει τη ροή κεφαλαίων προς τους τομείς των υπηρεσιών, επιδιώκοντας να υπερβεί τους περιορισμούς που έθετε το τότε υπαρκτό σοσιαλιστικό σύστημα στην Ευρώπη (έως το 1991). Το Σχέδιο Μάρσαλ, για παράδειγμα, μπορεί να αναλυθεί υπό το πρίσμα της εξυπηρέτησης των οικονομικών συμφερόντων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Παράλληλα, η ευρωπαϊκή βιομηχανία, ακόμη και στο δυτικό της τμήμα, διατηρούσε μια ανταγωνιστική θέση έναντι των δυνάμεων που συνεισέφεραν στην ανοικοδόμηση της μεταπολεμικής Ευρώπης, με την αιμοδοσία εκείνων.

Το αμερικανικό οικονομικό μοντέλο, το οποίο δεν ευνοούσε τη δημόσια παροχή υπηρεσιών και την έλλειψη κερδοφορίας σε τομείς όπως η υγεία, η παιδεία και η κοινωνική ασφάλιση, άσκησε πίεση ώστε παρόμοια μοντέλα να υιοθετηθούν στην Ευρώπη και τον Καναδά. Αυτή η υιοθέτηση, πιστεύεται ότι πραγματοποιήθηκε εν μέρει λόγω της πίεσης που ασκούσε η ύπαρξη του σοσιαλιστικού συστήματος.
Το αμερικανικό μοντέλο που δεν ήθελε οι υπηρεσίες να είναι δημόσιες για το κοινωνικό όφελος. Γι αυτές ήταν τουλάχιστον αδιανόητο να μην παράγουν το ικανό ποσοστό κέρδους, ή ακόμη περισσότερο να μη λειτουργούν σαν εμπόρευμα, αυτό επιτάσσει η "ελεύθερη αγορά" - ο θάνατος σου, η ζωή μου.
Για το μοντέλο αυτό οι υπηρεσίες όπως η υγεία η παιδεία, ακόμα ακόμα και η κοινωνική ασφάλιση έπρεπε να γίνουν ιδιωτικές και μάλιστα των πολύ μεγάλων ομίλων.
Το μοντέλο αυτό, τόσο στην Ευρώπη όσο και στον Καναδά ήταν μοντέλο το οποίο πραγματοποιήθηκε κάτω από την πίεση του σοσιαλιστικού συστήματος με όρους μεικτού οικονομικού μοντέλου, και οι λόγοι δεν θα αναφερθούν τώρα αλλά πάνω κάτω τους ψυχαναμιζόμαστε όλοι.
Τι γίνεται τώρα με την Ελληνική οικονομία γιατί αυτό είναι το ζητούμενο, η οποία κάθε λεπτό που περνάει διολισθαίνει κάτω από τα βάρη του όλου συστήματος που θεωρεί ότι μπορεί να είναι και με τον αστυφύλακα και με τον χωροφύλακα!!!
Όταν πάρθηκε ο λεγόμενος νόμος της αντιπαροχής, αντικειμενικά η Ελληνική οικονομία στράφηκε στον κλάδο των κατασκευών.
Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και ο τομέας των υπηρεσιών, ήταν μία εξίσωση και συνεπαγωγή, αυτού του κατασκευαστικού κλάδου και όλα τα σφυριά βαρούσαν πάνω σε αυτό το οικονομικό μοντέλο που αν μη τι άλλο, ήταν πενιχρά παραγωγικό, αλλά παραγωγικό.
Δικηγορικά γραφεία συμβολαιογράφοι, αρχιτέκτονες πολιτικοί μηχανικοί και εργολάβοι, δούλευαν όλοι μαζί σα μία γροθιά πάνω σε αυτό το βιομηχανικό θαύμα, η μάλλον σε αυτό το εργοταξιακό θαύμα.
Και γιατί λέμε βιομηχανικό θαύμα διότι πάνω σε αυτό δούλευαν οι βιομηχανίες του χάλυβα της εξόρυξης πρώτων υλών που έφτιαχναν το σκυρόδεμα και η κεραμική βιομηχανία η οποία παράγαγε τα τούβλα 


Η Ελληνική Οικονομία: Από τις Κατασκευές στις Σύγχρονες Προκλήσεις

Ας εστιάσουμε τώρα στην πορεία της ελληνικής οικονομίας. Η καθιέρωση του νόμου της αντιπαροχής οδήγησε αντικειμενικά σε μια στροφή της οικονομίας προς τον κλάδο των κατασκευών. Είναι αξιοσημείωτο ότι ακόμη και ο τομέας των υπηρεσιών εκείνη την εποχή ήταν σε μεγάλο βαθμό συνάρτηση αυτής της κατασκευαστικής ανάπτυξης. Δικηγορικά γραφεία, συμβολαιογράφοι, αρχιτέκτονες, πολιτικοί μηχανικοί και εργολάβοι συνεργάζονταν στενά σε αυτό που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα "βιομηχανικό θαύμα". Το θαύμα αυτό υποστηριζόταν από βιομηχανίες όπως του χάλυβα, της εξόρυξης πρώτων υλών για σκυρόδεμα και της κεραμοποιίας για την παραγωγή τούβλων.

Ωστόσο, αυτή η περίοδος δεν μπορούσε να διαρκέσει επ' αόριστον. Από το 1967, την έναρξη της δικτατορίας, και στο πλαίσιο του γεωστρατηγικού ανταγωνισμού μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Βρετανίας στην περιοχή, σηματοδοτήθηκε η έναρξη του τέλους αυτής της μεγάλης έξαρσης της βιομηχανίας των κατασκευών, άρα επόμενο και φυσικό επακόλουθο ήταν το γεγονός, και μάλιστα σε παγκόσμιο επίπεδο αλλάζει η δομή σκέψης στο λεγόμενο καπιταλισμό, που προσπαθούσε κάθε τρόπο να απεγκλωβιστεί από τη λογική του "σιδηρούν παραπετάσματος" κΙ να αρχίσει, να ρέει απρόσκοπτα και ανεμπόδιστα χρήμα, στους τομείς των υπηρεσιών. 

Από το 1975 και μετά, αυτή η οικονομική δυναμική άρχισε να φθίνει. Ο κάθε δανεισμός προς το ελληνικό κράτος, εντασσόμενος στο πλαίσιο της μεταπετρελαϊκής κρίσης, απαιτούσε την εξεύρεση νέων μορφών ανάπτυξης για τη διασφάλιση τόσο του δανεισμού όσο και της κερδοφορίας. Η ελληνική αστική τάξη, η οποία συχνά περιγράφεται ως μεταπρατική και εξαρτημένη, δεν μπορούσε να διατηρήσει το προηγούμενο μοντέλο.

Από το 1979 και μετά, η στρατηγική στράφηκε στην αξιοποίηση των Δημόσιων Επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας (ΔΕΚΟ), όπως η ΔΕΗ, ο ΟΤΕ, η Ολυμπιακή και η ΕΚΟ, με το πρόγραμμα εξαγοράς των λεγόμενων "προβληματικών", οι οποίες λειτούργησαν ως εγγυητές για τον δημόσιο δανεισμό, σε μηδενική χρονική σήμανση. Ο δανεισμός αυτός, κυρίως εξωτερικός αλλά και εσωτερικός, επιδίωκε να συντονίσει την επιχειρηματική δραστηριότητα, ενώ παράλληλα η Ελλάδα εντασσόταν στην τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), εφόσον η Ελληνική Αστική Τάξη διαρκώς επιζητούσε ρευστότητα με κάθε δυνατό τρόπο.


Η Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση και οι Συνέπειές της

Ο σχεδιασμός της ελληνικής οικονομίας δεν απομακρύνθηκε σημαντικά από αυτόν των μεγάλων "ιμπεριαλιστικών δυνάμεων" της Δυτικής Ευρώπης και της Αμερικής. Ως χώρα με μια άρχουσα τάξη σε εξαρτημένη θέση, η Ελλάδα, με την είσοδό της στην ΕΟΚ, κλήθηκε να αναδιαρθρώσει την οικονομία της σύμφωνα με τα πρότυπα και τις απαιτήσεις των δανειστών της.

Ο μονοπωλιακός καπιταλισμός, σε αντίθεση με τον προμονοπωλιακό, δεν βασίζεται πλέον αποκλειστικά στη βιομηχανική παραγωγή, αλλά δίνει κυρίαρχο ρόλο στις υπηρεσίες. Η βιομηχανική παραγωγή, η εξόρυξη πρώτων υλών και η αγροτική παραγωγή, θεωρείται ότι έπρεπε να συγκεντρωθούν στις μεγάλες βιομηχανικές χώρες.

Η ελληνική αστική τάξη, για να συνεχίσει τον μεταπρατικό της ρόλο, έπρεπε να εξασφαλίζει ρευστότητα, όχι από δικά της κεφάλαια (τα οποία συχνά κατέληγαν σε καταθέσεις ή επενδυτικά προγράμματα σε τράπεζες του εξωτερικού), αλλά ακολουθώντας τον προγραμματισμό της τότε ΕΟΚ. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική και οι άλλες οικονομικές οδηγίες της Κοινότητας, που καθορίζονταν από χώρες όπως η Γαλλία, η Βρετανία και η Δυτική Γερμανία, καθόρισαν την πορεία.

Το μοντέλο των κατασκευών έπρεπε να αλλάξει ώστε να διασφαλίζεται ο δανεισμός. Η "αντιπαραγωγική κατοικία" ως εμπράγματη περιουσία, έπρεπε να μετατραπεί σε ένα οικονομικό μοντέλο που θα στήριζε τον τουρισμό και να μετατραπεί σε ιδιοκτησία, ενώ σήμερα που κι αυτό το μοντέλο έχει καταρρεύσει στην κυριολεξία, το μόνο που απομένει είναι να στηριχθεί η απόσβεση των δανειστών σε μια οικονομία που ναι μεν παράγει πλούτο, αλλά αυτός δεν πραγματοποιείται στην αποπληρωμή των υποχρεώσεων, αλλά στην αποψίλωση της χώρας, και σε αυτή την κατεύθυνση επέρχονται και οι πλειστηριασμοί, γιατί η οικονομία μας είναι ένα μοντέλο που δημιουργεί αμφιβολίες και αφήνει ερωτηματικά  τους δανειστές για τη βιωσιμότητα της - δεν είναι τυχαίο ότι από την εποχή του Σπράου, μέχρι σήμερα την εποχή των εκθέσεων Πισσαρίδη - ότι υπερτονίζεται, πως στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλη κι ανεκμετάλλευτη ευμπράγματη περιουσία. Έτσι, από τη δεκαετία του 1985 έως το 1995, η ελληνική οικονομία επικεντρώθηκε στην ανέγερση ξενοδοχειακών μονάδων, συχνά χωρίς ολοκληρωμένο σχεδιασμό. Ωστόσο, και σε αυτό τον τομέα υπήρξαν περιορισμοί, καθώς η ιδιωτικοποίηση βιομηχανιών όπως τα τσιμέντα από μεγάλους διεθνείς παίκτες περιόρισε τις δυνατότητες.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, η ελληνική οικονομία στον κλάδο των κατασκευών αντιμετώπιζε πιέσεις, με μειούμενα κέρδη και υψηλά επιτόκια δανεισμού λόγω της αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής (ΑΤΑ). Αυτό το μοντέλο δεν μπορούσε να διατηρηθεί μακροπρόθεσμα στο πλαίσιο του μονοπωλιακού καπιταλισμού.

Παράλληλα, η Κοινή Αγροτική Πολιτική απαιτούσε την απομείωση της παραγωγής και την αναδιάταξή της σύμφωνα με τα μοντέλα της ΕΟΚ/Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πλεονάζουσα παραγωγή έπρεπε να καταστραφεί, ενώ σταδιακά η καλλιεργήσιμη γη αναμενόταν να περάσει στα χέρια μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων. Για να επιτευχθεί αυτό, το κείμενο υποστηρίζει ότι απαιτήθηκε μια κυβερνητική πολιτική που στόχευε στην πλήρη αναπροσαρμογή της οικονομίας στις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οργανώνοντας την κερδοφορία για διεθνείς ομίλους (όπως η Monsanto) και μετατρέποντας μη καλλιεργήσιμες εκτάσεις σε χώρους για φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες, στο πλαίσιο της "πράσινης οικονομίας" και της απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Η σύγκλιση της χώρας μας με τα μοντέλα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεπέρασε τα προηγούμενα μοντέλα ανάπτυξης. Η μικρή βιομηχανική παραγωγή της Ελλάδας μετακινήθηκε προς τα Βαλκάνια στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και αρχές του 1990, με σκοπό, κατά την άποψη του κειμένου, την εκμετάλλευση των τραπεζικών καταθέσεων των λαών της πρώην Ανατολικής Ευρώπης.

Σε όλη αυτή τη διαδικασία, το κείμενο υπογραμμίζει τον ρόλο της κυβέρνησης Σημίτη, την οποία χαρακτηρίζει ως την "πιο άτεγκτη" και "αντιλαϊκή". Αναφέρεται ότι αυτή η κυβέρνηση διέθετε δανεικά κεφάλαια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα οποία, σύμφωνα με τον συντάκτη, προέρχονταν από την εκμετάλλευση των λαών της Ανατολικής Ευρώπης μέσω της ελληνικής (και όχι μόνο) αστικής τάξης. Παραδείγματος χάριν, αναφέρεται η περίπτωση των πυραμίδων στην Αλβανία το 1996, όπου οι αποταμιεύσεις μιας ολόκληρης χώρας εκμηδενίστηκαν.

Το κείμενο συμπεραίνει ότι η κυβέρνηση Σημίτη συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά την ελληνική οικονομία, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του μονοπωλιακού καπιταλισμού. Για χώρες όπως η Ελλάδα, με ενδιάμεση και εξαρτημένη καπιταλιστική ανάπτυξη, παρατηρείται η μείωση της αγροτικής παραγωγής (από 25% το 1990 στο 3% σήμερα) και της βιομηχανικής παραγωγής (κάτω από 5%), ενώ οι υπηρεσίες πρέπει να φτάσουν κοντά στο 92%.

Αυτό το αναπτυξιακό μοντέλο δεν θεωρείται ότι ανταποκρίνεται στις ανάγκες μιας χώρας που θα μπορούσε να είναι αυτάρκης και να τροφοδοτεί με πρώτες ύλες όχι μόνο την Ευρώπη αλλά και άλλες οικονομικές κοινότητες. Επιλέχθηκαν επενδυτές που υπηρετούν τα κέρδη τους, αντί για επενδύσεις που θα αφορούσαν τις ανάγκες των λαϊκών νοικοκυριών. Παράλληλα, το κείμενο αναφέρεται στην "καταστροφική λογική" του τότε ευρωκομμουνισμού και της σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα, η οποία προωθούσε την "Ευρώπη των λαών", μια κατάσταση που παρέμενε στατική, καθώς η ΕΟΚ (και η σημερινή ΕΕ) θεωρείται συνέχεια της ΕΚΑΧ.

Σήμερα, τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι καμία αστική διακυβέρνηση δεν μπορεί να δημιουργήσει προϋποθέσεις για λύσεις, ούτε καν για την επιστροφή στις "καλές εποχές του καπιταλισμού". Οι εποχές αυτές, υπενθυμίζεται, ήταν "καλές" λόγω της ύπαρξης του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, που ανάγκαζε τον καπιταλισμό να κάνει παραχωρήσεις. Πλέον, κάτι τέτοιο δεν υφίσταται και δεν αναμένεται να αλλάξει στο μέλλον. Το κείμενο καταλήγει σε μια αναφορά στην προπαγάνδα, τους χρηματοδοτούμενους "τρολ" και τις ΜΚΟ, που συνδέονται με την εκμετάλλευση των λαϊκών καταθέσεων και την αυστηρότερη φορολογία – ένα "όνειρο" που αποδίδεται στην ελληνική αστική τάξη και στον Κωνσταντίνο Σημίτη.





Βουρλάκης Νίκος

Βουρλάκης Νίκος
Μάντρα Οικοδομικών Υλικών

«Η γοργόνα με τα όμορφα πόδια»: Ένα παιδικό παραμύθι» της Αιμιλίας Πλατή

«Η γοργόνα με τα όμορφα πόδια»: Ένα παιδικό παραμύθι» της Αιμιλίας Πλατή
Για την Κρήτη αποκλειστικά από το istoschSHOP

Διαφημιστική Προβολή

   the 1st multinational Chania's web design & development center   simply& dedicated web Hosting    istoschSHOP, Τα πάντα από βιβλία & νέα τεχνολογία...

Μισθώστε Διαφημιστική Προβολή στο istoschPORTAL

διαδικτυακά μαθήματα Αγγλικών